مقدمه:
امروزه گیربکس‌های اتوماتیک به دلیل راحتی و سهولت رانندگی، جایگزین محبوب گیربکس‌های دنده‌ای شده‌اند. در بین انواع گیربکس‌های اتوماتیک، گیربکس CVT یا “انتقال قدرت متغیر پیوسته” به دلیل مزایایی مانند راندمان بالا و مصرف سوخت بهینه، محبوبیت زیادی پیدا کرده است. در این مقاله به بررسی تخصصی این گیربکس می‌پردازیم، مزایا و معایب آن را شرح می‌دهیم و به معرفی خودروهایی که از این نوع گیربکس استفاده می‌کنند می‌پردازیم.
انواع گیربکس اتوماتیک:
گیربکس اتوماتیک سنتی:
این نوع گیربکس از چرخ‌دنده‌های سیاره‌ای و خورشیدی برای تعویض دنده استفاده می‌کند. گیربکس‌های اتوماتیک سنتی در تعداد دنده‌های محدودی (معمولاً 4 تا 6 دنده) ارائه می‌شوند.
گیربکس اتوماتیک دو کلاچه (DCT):
این نوع گیربکس از دو کلاچ مجزا برای تعویض سریع و بدون وقفه دنده‌ها استفاده می‌کند. گیربکس‌های DCT معمولاً در خودروهای اسپرت و پرقدرت استفاده می‌شوند.
گیربکس اتوماتیک CVT:
این نوع گیربکس به جای چرخ‌دنده از یک تسمه فلزی و دو قرقره مخروطی برای انتقال قدرت استفاده می‌کند. گیربکس‌های CVT ضرایب دنده نامحدودی را ارائه می‌دهند و رانندگی نرم و بدون تکان را به ارمغان می‌آورند.
اجزای اصلی گیربکس CVT:
-
- تسمه فلزی: تسمه فلزی CVT از جنس فولاد است و وظیفه انتقال قدرت از موتور به چرخ‌ها را بر عهده دارد.
-
- قرقره‌های مخروطی: دو قرقره مخروطی در گیربکس وجود دارد که تسمه فلزی را در بین خود نگه می‌دارند. قطر این قرقره‌ها می‌تواند تغییر کند و به این ترتیب ضرایب دنده مختلف ایجاد می‌شود.
-
- مبدل گشتاور: مبدل گشتاور در گیربکس CVT وظیفه دارد تا قدرت موتور را به تسمه فلزی منتقل کند و دور موتور را تنظیم کند.
-
- سیستم کنترل الکترونیکی: سیستم کنترل الکترونیکی مغز گیربکس است و وظیفه دارد تا عملکرد آن را مدیریت کند.
نحوه کار گیربکس CVT:
در این گیربکس، تسمه فلزی بین دو قرقره مخروطی قرار می‌گیرد. با تغییر قطر قرقره‌ها، تنش تسمه فلزی تغییر می‌کند و به این ترتیب ضرایب دنده مختلف ایجاد می‌شود. به عنوان مثال، زمانی که راننده پدال گاز را فشار می‌دهد، قطر قرقره متصل به موتور افزایش می‌یابد و قطر قرقره متصل به چرخ‌ها کاهش می‌یابد. این امر باعث می‌شود تا سرعت چرخ‌ها افزایش یابد و ضریب دنده نیز افزایش می‌یابد.
مزایای گیربکس CVT:
-
- مصرف سوخت بهینه: به دلیل ضرایب دنده نامحدود، می‌تواند موتور را در دور موتور بهینه نگه دارد و به این ترتیب مصرف سوخت را کاهش دهد.
-
- رانندگی نرم و بدون تکان: تعویض دنده‌های نرم و بدون تکان را ارائه می‌دهد و رانندگی را لذت‌بخش‌تر می‌کند.
-
- شتاب سریع: گیربکس CVT می‌تواند به طور پیوسته ضریب دنده را تغییر دهد و به این ترتیب شتاب سریع‌تری را ارائه می‌دهد.
-
- ساختار ساده: از اجزای کمتری نسبت به گیربکس‌های اتوماتیک سنتی استفاده می‌کند و به همین دلیل ساختار ساده‌تری دارد.
معایب گیربکس CVT:
-
- احساس کشش نامطلوب: برخی از رانندگان احساس کشش نامطلوبی را در هنگام رانندگی با گیربکس CVT تجربه می‌کنند.
-
- هزینه تعمیرات بالا: تعمیرات این گیربکس اتوماتیک می‌تواند پیچیده‌تر و گران‌تر از تعمیرات گیربکس‌های اتوماتیک سنتی باشد.
-
- عدم تحمل گشتاور بالا: گیربکس‌های CVT برای تحمل گشتاورهای بالا مناسب نیستند و به همین دلیل در خودروهای اسپرت و پرقدرت استفاده نمی‌شوند.
خودروهایی که از گیربکس CVT استفاده می‌کنند:
نیسان مورانو
نیسان قشقایی
نیسان تینا
نیسان آلتیما
MVM X33
آریزو 5
آریزو 6
جیلی امرگرند7
جک S3
لیفان X60
لیفان X50
رنو کولیئوس
تیگو Cat
و . . .
توجه: این لیست فقط شامل برخی از خودروهایی است که از گیربکس CVT استفاده می‌کنند. برای مشاهده لیست کامل، میتوانید به وب‌سایت‌های خودروسازان مراجعه کنید.
نکاتی در مورد انتخاب خودرو با گیربکس CVT:
-
- اگر به دنبال رانندگی نرم و بدون تکان و مصرف سوخت بهینه هستید، CVT می‌تواند انتخاب مناسبی برای شما باشد.
-
- اگر به دنبال رانندگی اسپرت و هیجان‌انگیز هستید، ممکن است انتخاب مناسبی برای شما نباشد.
-
- قبل از خرید خودرو با گیربکس CVT، حتماً آن را تست رانندگی کنید تا از عملکرد آن مطمئن شوید.
مقایسه گیربکس CVT با سایر گیربکس‌های اتوماتیک:
در این بخش به مقایسه گیربکس CVT با دو نوع دیگر گیربکس اتوماتیک، یعنی گیربکس اتوماتیک سنتی و گیربکس اتوماتیک دو کلاچه (DCT) می‌پردازیم:
مصرف سوخت: به دلیل ضرایب دنده نامحدود، می‌تواند موتور را در دور موتور بهینه نگه دارد و به این ترتیب مصرف سوخت را به طور قابل توجهی (معمولاً 10 تا 15 درصد) کاهش دهد. گیربکس‌های اتوماتیک سنتی و DCT به دلیل ضرایب دنده محدود، در دور موتورهای بهینه کار نمی‌کنند و به همین دلیل مصرف سوخت بیشتری دارند.
رانندگی: تعویض دنده‌های نرم و بدون تکان را ارائه می‌دهد و رانندگی را لذت‌بخش‌تر می‌کند. گیربکس‌های اتوماتیک سنتی نیز تعویض دنده‌های نرمی دارند، اما ممکن است در هنگام تعویض دنده، کمی تکان احساس کنید. گیربکس‌های DCT تعویض دنده‌های سریع و بدون وقفه را ارائه می‌دهند، اما ممکن است در هنگام رانندگی با سرعت کم، کمی تکان احساس کنید.
شتاب: می‌تواند به طور پیوسته ضریب دنده را تغییر دهد و به این ترتیب شتاب سریع‌تری را ارائه می‌دهد. گیربکس‌های اتوماتیک سنتی و DCT نیز شتاب خوبی را ارائه می‌دهند، اما شتاب آنها به اندازه گیربکس CVT سریع نیست.
ساختار: از اجزای کمتری نسبت به گیربکس‌های اتوماتیک سنتی و DCT استفاده می‌کند و به همین دلیل ساختار ساده‌تری دارد. این امر باعث می‌شود تا CVT وزن کمتری داشته باشد و فضای کمتری را اشغال کند.
تعمیرات: تعمیرات CVT می‌تواند پیچیده‌تر و گران‌تر از تعمیرات گیربکس‌های اتوماتیک سنتی و DCT باشد. دلیل این امر این است که این گیربکس ها از فناوری جدیدتری استفاده می‌کنند و اجزای آن به طور تخصصی طراحی شده‌اند.
جمع‌بندی:
گیربکس CVT مزایای زیادی مانند مصرف سوخت بهینه، رانندگی نرم و بدون تکان، شتاب سریع و ساختار ساده دارد. با این حال، این نوع گیربکس معایبی مانند احساس کشش نامطلوب، هزینه تعمیرات بالا و عدم تحمل گشتاور بالا نیز دارد.
انتخاب نوع گیربکس اتوماتیک به نیازها و اولویت‌های شما بستگی دارد. اگر به دنبال رانندگی نرم و بدون تکان و مصرف سوخت بهینه هستید، می‌تواند انتخاب مناسبی برای شما باشد.
نکاتی برای رانندگی با گیربکس CVT:
-
- در هنگام رانندگی، از پدال گاز به طور پیوسته و ملایم استفاده کنید.
-
- از رانندگی با سرعت زیاد و ترمز ناگهانی خودداری کنید.
-
- به طور منظم روغن گیربکس را تعویض کنید.
-
- در صورت بروز مشکل، به یک تعمیرکار متخصص مراجعه کنید.
کلمات کلیدی:
-
- گیربکس CVT
-
- گیربکس اتوماتیک
-
- مزایای گیربکس CVT
-
- معایب گیربکس CVT
-
- خودروهایی که از گیربکس CVT استفاده می‌کنند
-
- مقایسه گیربکس CVT با سایر گیربکس‌های اتوماتیک
